Rice Export: भारत खुल्या बाजारात सरकारी साठ्यातून तुटलेल्या तांदळाची विक्री वाढवण्याच्या प्रस्तावावर विचार करत आहे. असे मानले जाते की या पाऊलामुळे निर्यात आणि इथेनॉल उत्पादनासाठी धान्याचा पुरवठा वाढू शकतो. सूत्रांच्या हवाल्याने एका मीडिया रिपोर्टमध्ये ही माहिती देण्यात आली आहे. तांदळाचा साठा जास्त असल्याने हा निर्णय घेतला जाऊ शकतो असे सांगितले जात आहे. त्याच वेळी, काही आशियाई देशांमध्ये तांदळाच्या संकटावर मात करण्यासाठी हा निर्णय घेतल्याचे सांगितले जात आहे.
सरकारने एक विशेष प्रकल्प सुरू केला
ब्लूमबर्गच्या अहवालात म्हटले आहे की जगातील तांदळाचा अव्वल निर्यातदार असलेल्या भारताने २०२५ च्या सुरुवातीला एक पायलट प्रकल्प सुरू केला आहे. या प्रकल्पांतर्गत, त्यांच्या अन्न कार्यक्रमांतर्गत वितरित केल्या जाणाऱ्या तांदळातील तुटलेल्या तांदळाचे प्रमाण २५ टक्क्यांवरून १० टक्क्यांपर्यंत कमी केले जाईल. तर उर्वरित तांदूळ उद्योगांसाठी वापरला जाईल. सूत्रांच्या हवाल्याने अहवालात म्हटले आहे की ही योजना सरकारी मालकीच्या भारतीय अन्न महामंडळ (FCI) ला त्यांचा वाढता साठा कमी करण्यास आणि आगामी पिकासाठी काही जागा मोकळी करण्यास मदत करेल. यासोबतच, इथेनॉल उत्पादकांसाठी कच्च्या मालाचा पुरवठा देखील सुधारेल.
FCI ला सुविधा दिली जाईल!
सध्याच्या व्यवस्थेनुसार, एफसीआय शेतकऱ्यांकडून हमी भावाने न दळलेले तांदूळ खरेदी करते. त्यानंतर, ते खाजगी गिरण्यांना प्रक्रिया करण्यासाठी देते. त्या बदल्यात मिळणाऱ्या तांदळात बहुतेकदा एक चतुर्थांश तुटलेले तांदूळ असते. तथापि, अन्न मंत्रालयाने यावर कोणतेही उत्तर दिलेले नाही. असे सांगितले जात आहे की या उपक्रमामुळे, भारतीय कुटुंबांना मोफत अन्न कार्यक्रमांतर्गत चांगल्या दर्जाचे तांदूळ मिळू शकतील. तसेच, एफसीआयचा साठवणूक खर्च कमी करता येईल. त्याच वेळी, बाजारात तुटलेल्या तांदळाच्या अतिरिक्त पुरवठ्यामुळे इथेनॉल क्षेत्राला स्वस्त कच्च्या मालाचा फायदा मिळेल.
या हालचालीमुळे उसाच्या रसापासून बनवलेल्या हिरव्या इंधनाचे उत्पादन वाढवण्यासाठी साखर कारखान्यांवरील दबाव देखील कमी होऊ शकतो. यामुळे साखरेचे उत्पादन वाढेल आणि सरकार या साखरेच्या अधिक निर्यातीला परवानगी देण्याचा विचार करू शकते. असे सांगितले जात आहे की भारतातील तांदळाचा साठा किमान दोन दशकांतील सर्वोच्च पातळीवर पोहोचला आहे. यामुळे, आणखी एका विक्रमी पीकाच्या आगमनाने साठवणुकीची चिंता वाढली आहे.
यावेळीही बंपर उत्पादन
सरासरीपेक्षा जास्त मान्सूनच्या पावसाच्या अंदाजामुळे आणखी एका बंपर पीकाची अपेक्षा वाढली आहे. यानंतर, जास्तीचे धान्य खुल्या साठवणुकीच्या ठिकाणी कुजण्याची चिंता वाढली आहे. एफसीआयच्या मते, जूनमध्ये सरकारकडे असलेल्या तांदळाच्या साठ्याचा एकूण साठा सुमारे ३८ दशलक्ष टन होता. जर आकडेवारीवर विश्वास ठेवायचा झाला तर, त्यात ३२ दशलक्ष टनांपेक्षा जास्त प्रक्रिया न केलेले धान्य देखील समाविष्ट होते, जे सुमारे २२ दशलक्ष टन तांदळाच्या समतुल्य आहे. देशात चालवल्या जाणाऱ्या अनेक कल्याणकारी योजनांसाठी गहू आणि तांदळाचा साठा ठेवण्यात आला आहे. यामध्ये सुमारे ८०० दशलक्ष लोकांना दरमहा प्रति व्यक्ती ५ किलो मोफत धान्य समाविष्ट आहे.
